ماینوکسیدیل یک داروی موضعی برای بکارگیری روی پوست سر برای درمان ریزش مو است که برای چندین دهه مورد استفاده قرار گرفته است. اثربخشی آن باعث شده است که هم برای مردان و هم برای زنانی که با ریزش مو دست و پنجه نرم می کنند، راه حلی مناسب باشد. در این مقاله ما یک راهنمای جامع ماینوکسیدیل شامل بررسی همه کاره بودن، عوارض جانبی و مزایای محلول ماینوکسیدیل و روش استفاده صحیح از آن را ارائه میدهیم.
قبل از پرداختن به اصل راهنما لازم است بدانید که ماینوکسیدیل یک داروی تایید شده توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده برای ریزش مو در مردان و زنان است. در سال 2006 سازمان غذا و دارو فوم 5% ماینوکسیدیل را برای مردان تایید کرد و جالب است بدانید که در سال 2014 سازمان غذا و داروی امریکا و بهداشت کانادا فوم 5% ماینوکسیدیل را برای ریزش مو الگوی زنانه یا FPHL تایید کردند. ماینوکسیدیل رسما یک دارو است ولی بدون نیاز به نسخه در جهان در دسترس است.
نحوه عملکرد ماینوکسیدیل
روش عملکرد این دارو مشخص نیست اما به نظر می رسد که محلول ماینوکسیدیل با گشاد کردن رگ های خونی در پوست سر عمل می کند که به نوبه خود جریان خون را در فولیکول های مو افزایش می دهد. این افزایش جریان خون، مواد مغذی و اکسیژن لازم را برای فولیکول ها فراهم می کند و باعث رشد مو می شود. علاوه بر این، محلول ماینوکسیدیل همچنین ممکن است فاز رشد فولیکول‌های مو را طولانی‌تر کند و در نتیجه موهای ضخیم‌تر و سالم‌تری داشته باشد. اگر قرار باشد که با استفاده از ماینوکسیدیل رشد مو اتفاق بیافتد باید استفاده از این دارو چندین ماه منظم انجام شود و فقط تا زمانی که استفاده از این دارو ادامه داشته باشید رشد مو نیز ادامه دارد. معمولا ریزش مو مجددا پس از مدتی بعد از قطع ماینوکسیدیل باز می گردد.
استفاده از محلول ماینوکسیدیل ساده است. معمولاً دو بار در روز به صورت موضعی، مستقیماً روی پوست سر استفاده می شود. توجه به این نکته ضروری است که محلول ماینوکسیدیل یک درمان و راه حل دائمی برای رفع ریزش مو نیست. اگر استفاده از محلول ماینوکسیدیل متوقف شود، ممکن است ریزش مو از سر گرفته شود.
مزایای استفاده از محلول ماینوکسیدیل
یکی از مزایای اصلی استفاده از محلول ماینوکسیدیل، اثربخشی آن در تقویت رشد مو است. مطالعات متعدد نشان داده است که محلول ماینوکسیدیل می تواند به رشد مجدد مو و جلوگیری از ریزش بیشتر مو به مردان و زنان کمک کند. به ویژه در درمان آلوپسی آندروژنیک، که به عنوان طاسی با الگوی مردانه یا زنانه نیز شناخته می شود، موثر است. یکی دیگر از مزایای محلول ماینوکسیدیل سهولت استفاده از آن است. محلول به صورت موضعی استفاده می شود، به این معنی که می توان آن را به راحتی در روتین های روزانه مراقبت از مو گنجاند. علاوه بر این، محلول ماینوکسیدیل بدون نسخه در دسترس است و برای کسانی که به دنبال درمان ریزش مو هستند به راحتی قابل دسترس است.
اشکال و غلظت های مختلف ماینوکسیدیل
محلول ماینوکسیدیل در اشکال و غلظت های مختلف موجود است. رایج ترین شکل آن محلول مایعی است که مستقیماً روی پوست سر قرار می گیرد. این شکل مایع در غلظت های مختلف از 2% تا 5% موجود است. هر چه غلظت بالاتر باشد محلول قوی تر است. علاوه بر شکل مایع، محلول ماینوکسیدیل به صورت فوم نیز موجود است. استفاده از فوم راحت‌تر است و به سرعت خشک میشود و برای افرادی که سبک زندگی پرمشغله‌ای دارند، انتخابی محبوب است. مانند شکل مایع، فوم نیز در غلظت های مختلف موجود است.
روش استفاده صحیح از ماینوکسیدیل
قبل از استفاده باید مطمئن شوید موها و پوست سر شما تمیز و خشک است. به میزان توصیه شده محلول را توسط اپلیکاتور روی ناحیه پوست سر که دارای ریزش مو است بزنید و از مرکز ناحیه شروع کنید و به ارامی توسط نوک نرم انگشتان دست آن را پخش و ماساز دهید و سپس دست های خود را با آب و صابون بسورید و فراموش نکنید که شما باید سعی کنید که دست کم تا 4 ساعت بعد از آن اقدام به شامپو کردن موهای خود نکنید. سعی کنید جوری برنامه ریزی کنید که با موهای آغشته به ماینوکسیدیل خشک نشده وارد رختخواب نشوید چون ممکن است لباس و محلفه شما توسط ماینوکسدیل لک دار شود.
به یادداشته باشید که شما باید روزانه دو بار منظم از ماینوکسدیل برای حداقل چهار ماه استفاده کنید تا نتایجی را مشاهده کنید. توجه داشته باشید که ممکن است مشاهده نتایج برای هر فردی متفاوت باشد پس خود را با بقیه مقایسه نکنید و در استفاده منظم و صبور باشید.
اگر پوست سر شما قبل از استفاده از ماینوکسیدیل دچار آفتاب سوختگی، خراشیدگی، زخم و قرمزی است حتما قبل استفاده با پزشک خود مشورت کنید. شما نباید از محلول ماینوکسدیل در کنار شعله روشن اتش و یا حتی حین سیگار کشیدن استفاده کنید چون ممکن است همان چهار تار موی باقی مانده را نیز بر باد دهید.
چطور ماینوکسیدیل را قطع کنیم؟
قطع استفاده از ماینوکسدیل نیازمند یک برنامه زمان بندی و تدریجی است که حداقل نیاز به زمان 3 الی 9 ماه دارد. هر چقدر این برنامه تدریجی طولانی تر باشد قطعا احتمال بروز ریزش مو های ناشی از شوک قطع مصرف کمتر خواهد بود. شما باید در این برنامه زمان بندی از یک تونیک در کنار ماینوکسیدیل استفاده نمایید، تونیک هایی مانند تونیک مو آناگین که بتوانید به تدریج درصد حجم استفاده از محلول ماینوکسیدیل را کاهش و به درصد استفاده از تونیک آناگین اضافه کنید. به این ترتیب میتوانید براحتی طی چند ماه مصرف ماینوکسیدیل را قطع و به صفر برسانید. البته اینکار اگر تحت نظر پزشک متخصص باشد بسیار برنامه ایده آل تری خواهد بود.
عوارض جانبی بالقوه محلول ماینوکسیدیل
در حالی که محلول ماینوکسیدیل به طور کلی برای استفاده بی خطر است، برخی از عوارض جانبی بالقوه وجود دارد که باید از آنها آگاه بود. شایع ترین عارضه جانبی تحریک پوست سر است که ممکن است باعث قرمزی، خارش یا خشکی شود. در موارد نادر، افراد ممکن است واکنش آلرژیک به محلول ماینوکسیدیل را تجربه کنند که منجر به تورم یا مشکل در تنفس شود. اگر هر یک از این عوارض جانبی رخ داد، مهم است که مصرف را قطع کرده و با پشزک متخصص خود مشورت کنید. یکی دیگر از عوارض جانبی بالقوه محلول ماینوکسیدیل افزایش ریزش مو در چند هفته اول استفاده است. این یک پدیده موقتی است و معمولاً با تطبیق فولیکول‌های مو با درمان فروکش می‌کند. مهم است که صبور باشید و به استفاده از محلول ماینوکسیدیل را طبق دستورالعمل ادامه دهید تا نتایج مطلوب را مشاهده کنید.
ماینوکسیدیل برای انواع ریزش مو
محلول ماینوکسیدیل عمدتاً برای آلوپسی آندروژنتیک که شایع ترین شکل ریزش مو در مردان و زنان است استفاده می شود. با این حال، می تواند برای انواع دیگر ریزش مو، مانند آلوپسی آره آتا یا تلوژن افلوویوم نیز مفید باشد. قبل از شروع محلول ماینوکسیدیل، مهم است که برای تعیین علت اصلی ریزش مو با یک درماتولوژیست مشورت کنید.
برای مبتلایان به آلوپسی آره آتا یا همان ریزش موی سکه ای محلول ماینوکسیدیل می تواند به تحریک رشد مجدد مو در نواحی آسیب دیده کمک کند. توجه به این نکته ضروری است که محلول ماینوکسیدیل ممکن است برای افرادی که ریزش کامل موی خود به دلیل آلوپسی آره آتا دارند، موثر نباشد. در موارد تلوژن افلوویوم، محلول ماینوکسیدیل می تواند با گسترش فاز آناژن چرخه رشد مو به رشد مجدد مو کمک کند. این می تواند به مرور زمان موهای ضخیم تر و سالم تری داشته باشد.
ماینوکسیدیل در مردان و زنان
محلول ماینوکسیدیل هم برای آقایان و هم برای خانم ها موثر است، اما تفاوت هایی در استفاده و غلظت وجود دارد. برای مردان، غلظت توصیه شده معمولاً 5٪ است، در حالی که برای زنان، معمولاً 2٪ است. این به این دلیل است که مردان معمولاً نرخ بیشتری از ریزش مو دارند و به راه حل قوی تری نیاز دارند. توجه به این نکته مهم است که محلول ماینوکسیدیل ممکن است در زنان نسبت به مردان بیشتر طول بکشد تا نتایج را نشان دهد. زنان ممکن است برای دیدن نتایج منجر به رشد مو که قابل مشاهده باشد نیاز باشد که به مدت طولانی تری از محلول استفاده کنند.
جایگزین های محلول ماینوکسیدیل
در حالی که محلول ماینوکسیدیل یک داروی پرکاربرد و موثر برای ریزش مو است، گزینه های دارویی جایگزینی نیز وجود دارد. یک جایگزین داروی برای آن قرص فیناستراید است، یک داروی خوراکی که معمولا برای درمان طاسی با الگوی مردانه استفاده می شود. فیناستراید با جلوگیری از تولید دی هیدروتستوسترون (DHT)، هورمونی که به ریزش مو کمک می کند، عمل می کند. جایگزین دیگر از نظر درماتولوژیست ها کاشت مو است که شامل برداشتن فولیکول‌های مو از ناحیه‌ای از پوست سر و پیوند آنها به قسمت‌های دارای طاسی است. این روش می تواند نتایج دائمی داشته باشد، اما در مقایسه با محلول ماینوکسیدیل، تهاجمی تر و پرهزینه تر است.
ماینوکسیدیل و فیناستراید راه حل های دارویی برای بهبود ریزش مو هستند و در مقابل اینها ما در علوم کازمتیک و نوتریکازمتیک جایگزین هایی ایمن تر و حتی گاها موثر تر نیز برای ریزش مو داریم. برای انتخاب این جایگزین ها لازم است شما با ما در پایین همین صفحه و یا در چت سایت مشورت کنید.
نتیجه گیری؛ آیا محلول ماینوکسیدیل برای شما مناسب است؟
محلول ماینوکسیدیل یک درمان همه کاره و موثر برای ریزش مو است. توانایی آن در تقویت رشد مجدد مو و جلوگیری از ریزش بیشتر مو، آن را به یک انتخاب پیش فرض توسط متخصصان تبدیل کرده است. با این حال، داشتن عوارض جانبی آن تقریبا محبوبیت آن را به عنوان انتخاب اول میان مبتلایان به ریزش مو از بین برده است. پس اگر شما مبتلا به ریزش مو هستید و به دنبال راه حلی غیر تهاجمی و در دسترس هستید، محلول ماینوکسیدیل ممکن است ارزش بررسی را داشته باشد. چون با سهولت استفاده میشود و اثربخشی ثابت شده دارد و به افراد بی‌شماری کمک کرده تا اعتماد به نفس خود را به دست آورند و موهایی سالم‌تر و پرتر داشته باشند.
به یاد داشته باشید، ثبات و صبر هنگام استفاده از محلول ماینوکسیدیل یک نکته کلیدی است. به دستورالعمل های استفاده توصیه شده پایبند باشید و به آن زمان بدهید تا محلول کار خود را انجام دهد. و اگر نگرانی دارید یا هر گونه عوارض جانبی را تجربه کردید، با ما در تماس باشید. کنترل ریزش مو ی شما در دست خود شما است و ما توصیه میکنیم قبل از شروع به استفاده از ماینوکسیدیل تمام جوانب را در نظر بگیرید و در نهایت اگر تصمیم گرفتید که شروع کنید بهتر است آن را ادامه دهید. اما اگر شروع کردید مطمئن باشید با قطع مصرف ماینوکسیدیل شما دچار کمی دردسر خواهید شد و متوجه خواهید شد که بهتر بود اصلا شروع نمی کردید و سراغ تونیک های ضد ریزش مو جایگزین می رفتید.
دکتر شبنم فریدفر
کازمتیک فارماسیت ؛ دکتر داروساز فارغ التحصیل دانشگاه تهران ؛ پاسخگوی سوالات شما
اگر رابطه با ریزش مو و یا ماینوکسیدیل سوالی و یا نظری دارید حتما پایین این برگه مطرح کنید، من دکتر شبنم فریدفر به سوالات شما در کمترین زمان ممکن پاسخ خواهم داد.
