زینک گلوکونات در کازمتیک

زینک گلوکونات چیست؟

زینک گلوکونات یا گلوکونات روی، نمک زینک گلوکونیک اسید است که یک ترکیب ارگانیک موجود در طبیعت است که به طور گسترده ای به عنوان محصول جانبی اکسیداسیون گلوکز تولید میشود. خود گلوکونیک اسید را می توان به صورت صنعتی توسط تخمیر گلوکز توسط قارچ ها و باکتریها تولید کرد. روی با زینک عنصری حیاتی برای بدن است و از آنجا که بدن قادر به تولید آن نیست باید از طریق رژیم غذایی مصرف شود. زینک برای عملکرد بیش از 300 آنزیم و حدود 2000 فاکتور رونویسی برای تنظیم متابولیسم لیپیدها، پروتئین و دی ان ای و رونویسی ژن مورد نیاز است.

کمبود روی حدود دو میلیارد نفر در کشورهای در حال توسعه را تحت تأثیر قرار می دهد و با بسیاری از بیماری ها در ارتباط است. کمبود زینک در کودکان باعث عقب ماندگی رشد، تاخیر در بلوغ جنسی ، حساسیت به عفونت و اسهال می شود. در بزرگسالان ، کمبود روی باعث ایجاد بسیاری از علائم ، از جمله خشکی پوست ، آکنه ، نقص در بهبود زخم ، اختلال در حس بویایی و چشایی ، اختلال در عملکرد سیستم ایمنی بدن ، از دست دادن اشتها ، اسهال و غیره می شود. برای جلوگیری از کمبود روی مکمل های روی به فرم های مختلفی از جمله گلوکونات روی در دسترس است.

زینک گلوکونات در مراقبت از پوست

از زمانی که دیده شد که زینک اثر مطلوبی در درمان آکنه در بیماران مبتلا به آکرودرماتیت انتروپاتیکا (Acrodermatitis enteropathica) دارد و مطالعات بعدی نیز نشان دهنده کم بودن غلظت سرمی زینک در بیماران مبتلا به آکنه بود،  از زینک در محصولات کازمتیک و خوراکی به صورت گسترده ای در درمان آکنه استفاده میشود. یک نظریه دیگر مدعی است که زینک موضعی میتواند اثر مثبتی بر میکروبیوم پوست داشته باشد.

البته زینک با یا بدون نیاسینامید یکی از درمان های جایگزین برای درمان آکنه در کاهش عوارض جانبی احتمالی آنتی بیوتیک ها است از این نظر که سویه های آکنه های پروپیونی باکتریوم میزان مقاومت شان در برابر آنتی بیوتیک های سنتی در حال گسترش است. زینک فعالیت ضد عفونی کننده دارد و به این امر معروف است. مطالعاتی بر روی کشت میکروارگانیسم هایی همچون اشرشیا کلی، اورئوس و سی آلبیکان انجام شده است و این نشان می دهد که زینک توانایی مهار تکثیر قارچی و باکتریایی دارد.

مکانسیم عمل زینک در درمان آکنه گرچه کاملا روشن نیست ولی به نظر می رسد که به صورت مستقیم روی تعادل التهاب میکروبیال پوست و در صورت مصرف همزمان با آنتی بیوتیک جذب آن را بهبود می دهد. زینک موضعی به تنهایی و همچنین در ترکیب با سایر عوامل ممکن است به دلیل فعالیت ضد التهابی و توانایی آن در کاهش آکنه های باکتریایی (p.acne) و سطح اسیدهای چرب آزاد دارد موثر باشد. به نظر میرسد که زینک گلوکونات به دلیل خاصیت ضد التهابی خود می تواند ضایعات و نشانه های آکنه را کاهش داده و با کاهش تولید واسطه های التهابی موجب کم شدن التهاب پوست شود.

این کاهش التهاب اثر مستقیمی روی کاهش بروز آکنه و بهبود آکنه های التهابی روی پوست خواهد داشت.  مکانیسم پیشنهادی دیگری برای سودمندی زینک موضعی در درمان آکنه دارای اثر سرکوب تولید سبوم توسط فعالیت هورمون های آندروژنیک ( مهار آنزیم 5 آلفا ردوکتاز ) در فرد مبتلا به آکنه است که با کاهش این ترشحات سبوم ، علاوه بر مسدود نشدن منافذ توسط سبوم که منجبر به ایجاد کومدون و جوش های التهابی می شود ، سایز منافذ نیز کاهش می یابد.

زینک گلوکونات علاوه بر عملکرد مثبتی که بر درمان آکنه دارد، دارای خاصیت آنتی اکسیدانی قوی است. این ماده به عنوان یک عامل ضد پیری و خنثی کننده استرس های اکسیداتیو در پوست نیز شناخته می شود. زینک گلوکونات با خنثی سازی رادیکال های آزاد که به سلول های پوست آسیب می رسانند مانع از تجمع استرس های اکسیداتیو در سلول میشود و از پیری پوست به مرور زمان پیشگیری میکند.

References: Wikipedia, “Zinc gluconate”, Wikipedia, “Zinc”, Dermatol Res Pract. 2014; 2014: 709152, Exp Dermatol, 2013 22: 587-592,

Front Nutr. 2014; 1: 14., Wikipedia, “Free-radical theory of aging”, Cosmetic Ingredient Review, “Safety Assessment of Zinc Salts as Used in Cosmetics”, 2017