آربوتین چیست؟
یک هیدروکینون گلیکوزاید با دو ایزومر ۴- هیدروکسی فنیل آلفا گلوکوپیرانوساید و ۴- هیدروکسی فنیل بتا گلوکوپیرانوساید است. آربوتین از گیاهان متفاوتی همچون خانواده های Ericaceae (bearberry, strawberry tree, huckleberry, heather), Saxifragaceae, Asteraceae, Rosaceae, Lamiacea و Apiaceae بدست می آید. شکل طبیعی خالص آربوتین را با نام بتا آربوتین می شناسند و سایر فرم ها مشتقی از آن تلقی میشوند به تعبیری فرم مشتق شده از گیاه به عنوان بتا آربوتین و اشکال مصنوعی آن آلفا آربوتین و دئوکسی آربوتین (دِاوکسی آربوتین) است.
Bearberry یا بیر بری در طب گیاهی به صورت سنتی برای درمان بیماری های دستگاه ادراری بکار می رود. میوه ی این گیاه که به انگور خرس مشهور است به صورت گسترده ای در صنعت کازمتیک به عنوان یک ماده روشن کننده در فرمولاسیون های متعددی استفاده می شود. مطالعات متعددی اثبات نموده است آربوتین اثربخشی ایی معادل با هیدروکینون دارد اما سمیت کمتری را بروز می دهد. آربوتین دو ایزومر به نام های آلفا و بتا دارد. ایزومر آلفا آربوتین بیبشترین اثر مهاری را بر روی فعالیت آنزیم تیروزیناز از خود نشان می دهد.
نکته حائز اهمیت در فرمولاسیون محصولات آربوتین این است که این ماده در برابر نور پایدار و در برابر حرارت ناپایدار است و نیازمند بکار گیری در دمای خنک می باشد. کمیته علمی ایمنی مصرف کنندگان SCCS بکار گیری غلظت بیش از ٢ درصد آربوتین آلفا در کرمهای صورت و و بیش از نیم درصد برای لوسیون بدن و غلظت بیش از ٧ درصد بتا آربوتین را در کرمهای صورت ممنوع اعلام نموده است. محققان در مطالعه ای بر روی ده خانم دارای ملاسما شاهد کاهش قابل ملاحظه ی سطح ملانین پس از مصرف یکماهه کرمی حاوی ١ درصد آلفا آربوتین بوده اند. البته نکته حائز اهمیت اینست که این ماده در سطح پوست هیدرولیز شده و هیدروکینون آزاد می گردد.
آربوتین تشکیل کک و مک ناشی از تجمع موضعی رنگدانه را مهار میکند و مانع بیوسنتز ملانین ناشی از پیر پوستی می شود. علاوه بر اثر روشن کنندگی آربوتین یک ماده ایمن با سابقه گسترده در صنعت کازمتیک جهان است. استفاده همزمان از آلفا آربوتین در کنار سایر عوامل ضد لک همچون ویتامین سی اثرات سریع تر و بهتری خواهد داشت حتی اگر آلفا آربوتین همراه با 4 بوتیل رزورسینول نیز همراه شود اثرات بسیار مثبتی خواهد داشت. همچنین در کنار استفاده از محصولات حاوی آلفا آربوتین توصیه میشود از اسیدهای آلفا هایدروکسی اسید همچون گلایکولیک اسید و لاکتیک اسید استفاده شود.
آلفا آربوتین چیست؟
آلفا آربوتین مشتق پایدار بتا آربوتین است که از طریق تخمیر دانه های سویا و یا به صورت سنتزی از هیدروکینون و فرم آلفای گلوکز تولید میشود. این مشتق آلفا توانایی روشن کردن پوست و اصلاح تغییر رنگ پوست را دارد. قدرت این ماده از بتا آربوتین و کوجیک اسید بالاتر است. آلفا آربوتین می تواند ماده اصلی برای استفاده و روشن شدن پوست باشد زیرا برای انواع پوست بی خطر است. این ماده می تواند جایگزین مناسبی برای افرادی که پوست آنها تحمل هیدروکینون ندارد، باشد. درست مانند افرادی که رتینول موجود در محصولات کازمتیک را تحمل میکنند اما پماد های دارویی حاوی ترتینوئین را نمی توانند تحمل کنند.
تحقیقات نشان داده است که استفاده همزمان از آلفا آربوتین به همراه مواد موثره ای همچون نیاسینامید، رتینال، ویتامین سی در کاهش قابل ملاحظه هایپرپیگمنتاسیون به صورت هم افزا عمل کرده و موثر تر است. مشهورترین محصول حاوی آلفا آربوتین در بازار سرم آلفا آربوتین اوردینری است.
دِاوکسی آربوتین چیست؟
یک مشتق صناعی از آربوتین به نام دِاوکسی آربوتین عرضه شده است که برتری هایی نسبت به آربوتین بوتانیکال داشته و دارای اثر بخشی بیشتر و سیتو توکسیسیتی کمتری است. SCCS در سال ٢٠١۶ تصمیم گرفته است که در مقادیر بالای ٣ درصد برای محصول نهایی فرآورده های حاوی این ماده برای مصرف ایمن نیستند. میزان هیدروکینون آزاد شده از مصرف محصول نهایی بیانگر عدم ایمنی کامل محصول است.
مطالعات نشان داده اند که مشتقات سنتزی بتا آربوتین یعنی آلفا آربوتین و دئوکسی آربوتین نسبت به فرم طبیعی خالص بتا آربوتین ( به دلیل داشتن پایداری بهتر، اثربخشی طولانی‌تر و عدم خطر بروز حساسیت در مواجهه با سلول‌های پوست انسان ) مؤثرتر هستند.
منبع : نگاهی گذرا بر چند عامل روشن کننده پوست با مکانیسم عمل مهار آنزیم تیروزیناز
